column

'Under an Obligation'
Op 12 juni 2013 werd het burgerinitiatief 'Sloop de Muur' behandeld in de Tweede Kamer. Op verzoek van de organisatoren van het burgerinitiatief hield ik voorafgaand aan het Kamerdebat de volgende inleiding:

"Mevrouw de Voorzitter, graag wil ik deze presentatie inleiden met woorden van dank aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor de gelegenheid, mij vandaag geboden, het Burgerinitiatief ‘Sloop de Muur’ heel in het kort toe te lichten. Wil mij veroorloven hieraan als persoonlijke noot toe te voegen dat het voor mij een bijzondere ervaring is na ruim dertig jaar ’s Lands vergaderzaal opnieuw te betreden, nu zonder sterren en strepen en in een naar ambiance en allure gans andere locatie. Deze korte toespraak zal in het teken staan van de eerbiediging en handhaving van het internationaal recht en van onze eigen Grondwet.

Mevrouw de Voorzitter, graag wil ik deze presentatie inleiden met woorden van dank aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor de gelegenheid, mij vandaag geboden, het Burgerinitiatief ‘Sloop de Muur’ heel in het kort toe te lichten. Wil mij veroorloven hieraan als persoonlijke noot toe te voegen dat het voor mij een bijzondere ervaring is na ruim dertig jaar ’s Lands vergaderzaal opnieuw te betreden, nu zonder sterren en strepen en in een naar ambiance en allure gans andere locatie. Deze korte toespraak zal in het teken staan van de eerbiediging en handhaving van het internationaal recht en van onze eigen Grondwet.

Een Burgerinitiatief over, bijvoorbeeld, de wenselijkheid of onwenselijkheid van megastallen voor varkens, is in uw huis een onderwerp van politieke afweging. Je kunt er voor zijn, of er juist tegen. Het Burgerinitiatief Sloop de Muur heeft een geheel ander karakter. Het gaat over dwingend internationaal recht. En over onze Grondwet, waarop alle leden van het parlement en alle bewindslieden de eed of gelofte van trouw hebben afgelegd. In artikel 90 schrijft de Grondwet gebiedend voor: “De regering bevordert de ontwikkeling van de internationale rechtsorde.”

De Algemene Vergadering heeft Palestina als staat, niet lid, toegelaten tot de VN. Duidelijker dan ooit tevoren staat het nu vast dat de Israëlische muur grotendeels is gebouwd op het grondgebied van een staat, Palestina. Dat maakt de argumentatie van ons Burgerinitiatief nog klemmender.

Het ten deze toepasselijke dwingend internationaal recht is uiteengezet in de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof van 9 juli 2004. Wat vooral opvalt is de herhaaldelijk terugkerende benadrukking: “Israel is under an obligation”. Israël is verplicht de muur af te breken en de getroffenen schadeloos te stellen. Maar ook wordt gezegd, dat andere landen verplichtingen hebben, vooral staten welke zijn aangesloten bij de Vierde Geneefse Conventie van 1949. Nederland is daarbij aangesloten (Israël zelf trouwens ook). Die aangesloten staten moeten ervoor zorgen dat Israël zich aan die Conventie houdt, staat er in vierkante bewoordingen in. Het internationaal recht gebiedt ons dus actie te ondernemen tegen de vergrijpen die Israël pleegt tegen die Conventie. Het bouwen van de muur is een van die vergrijpen.

Het veronachtzamen van ernstige schendingen van de internationale rechtsorde, terwijl optreden mogelijk zou zijn, is ontrouw aan onze Grondwet. Zolang aan Israël geen strobreed in de weg wordt gelegd, wordt de internationale rechtsorde niet bevorderd maar beschadigd. Onze regering moet in deze zaak actie nemen en ons parlement is gehouden te bewerkstelligen dat zij dit doet.
Na de uitspraak uit 2004 zijn wij nu negen jaren verder en de uitvoering van dit wederrechtelijke project gaat voluit door. De conclusie is onontkoombaar dat de staat Israël moet worden genoodzaakt zich naar het internationaal recht te schikken. Een ruim repertoire aan sanctiemiddelen staat ter beschikking.

Aangezien Israël zijn verplichtingen uit het Handvest van de Verenigde Naties niet bereid is na te komen, dient de positie van dit land in de VN aan de orde te worden gesteld. Een optie is ook de invoering van een visumplicht voor personen met de Israëlische nationaliteit. Hierbij kunnen inwoners van nederzettingen in Palestina, waartoe ook Oost-Jeruzalem behoort, van visumverlening worden uitgesloten. Er zijn velerlei andere sancties beschikbaar van politieke, economische en financiële aard. Zo kan de militaire samenwerking met Israël worden beëindigd. Van een verdere intensivering van de bilaterale betrekkingen met Israël kan al helemaal geen sprake meer zijn.
Een uitgebreider toelichting is u dezer dagen toegezonden. Daarin zijn ook alle gangbare argumenten tegen het opleggen van sancties aan Israël geïnventariseerd. Alle zijn onhoudbaar bevonden. 

Het Internationaal Gerechtshof spreekt ook Nederland aan: You are under an obligation. Op grond van het dwingend internationaal recht en de opdracht van de Grondwet dit te handhaven, rest geen andere optie dan het instellen van sancties. Deze dienen van kracht te blijven tot Israël aan alle voorwaarden van het Internationaal Gerechtshof heeft voldaan."

 

***

 

Een uitgebreide toelichting op het burgerinitiatief vindt u hier (PDF)

Het burgerinitiatief ‘Sloop de Muur’ is een actie van diverse maatschappelijke organisaties. Zie voor meer informatie: www.sloopdemuur.nl.


Vorige columns
Brief van Samer Issawi
Brief van Samer Issawi
Kortgeleden heb ik onder de titel Hongeren naar Gerechtigheid een column geschreven over de Palestijnse gevangene Samer Issawi. Zojuist heb ik een artikel onder ogen gekregen van de Israëlische journalist Gideon Levy, gisteren (11 april) verschenen in diens krant Haaretz. In dat artikel neemt hij verkorte versie van een brief op die Samer Issawi, een stervende hongferstaker in Israëlische gevangenschap, heeft geschreven. Deze brief vind ik zo hartverscheurend dat ik het dadelijk aan u wil bekendmaken. Ik zal zo gauw mogelijk een Nederlandse vertaling hieraan toevoegen.
Hongeren naar gerechtigheid
Samer Issawi in hongerstaking
Samer Issawi is een nu 33-jarige Palestijn in Israëlische gevangenschap. In april 2002 heeft het Israëlische leger hem gearresteerd in Ramallah op de Westoever van de Jordaan. Hij werd nadien veroordeeld tot 30 jaar opsluiting wegens wapenbezit. Na bijna 10 jaar, in oktober 2011, werd hij vrijgelaten. Dat gebeurde in het kader van een gevangenenruil, door Israël afgesloten met Hamas teneinde de Israëlische korporaal Gilad Shalit vrij te krijgen. 
Lezing Groesbeek: mijn woorden zijn verdraaid en uit hun verband gerukt
Mijn reactie op publiciteit na lezing Groesbeek
Op 8 november 2012 heb ik tijdens een symposium in Groesbeek over interreligieuze en interculturele dialoog gesproken over het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Uitspraken die ik gedaan zou hebben, hebben tot negatieve publiciteit geleid.De Telegraaf heeft beweerd dat ik het bestaansrecht van Israël heb afgewezen. Bovendien suggereerde deze krant dat ik voorstander zou zijn van een Joodse staat op Duits grondgebied en dat ik gekant zou zijn tegen een dialoog tussen Israël en de Palestijnen. Deze aantijgingen zijn misleidend en onwaar.Wat heb ik wel gezegd?
De muur is afgebroken
Brochure 'De muur is afgebroken'
Op zaterdag 27 oktober was ik in Amersfoort getuige van de presentatie van De muur is afgebroken, Het Israëlisch-Palestijns conflict in het licht van christelijke geloof en internationaal recht. Deze brochure is geschreven door ds. Henri Velhuis, protestants predikant te Culemborg en medebestuurslid van The Rights Forum. De brochure voorziet in een dringende behoefte. Veel christenen en kerken laten zich leiden door een theologische visie op Israël die het onrecht dat de Palestijnen is en wordt aangedaan aan het zicht onttrekt en die een kritische houding ten aanzien van de Israëlische bezettingspolitiek  belemmert.  Bovendien wordt hierbij vaak de betekenis van de mensenrechten en het internationaal recht ernstig tekort gedaan.
Het gaat (ook) om kinderen!
Column Dries van Agt, 16 augustus 2011
Aan de vooravond van de zomervakantie, op 24 juni 2011, heeft onze minister van Buitenlandse Zaken een oproep gedaan tot onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Gilad Shalit. Deze Israëlische militair is vijf jaar geleden gevangen genomen door Palestijnse strijders aan de grens tussen Gaza en Israel. Hij is verstoken van contact van de buitenwereld. Ook het Internationale Rode Kruis kan geen contact met hem krijgen.
Israël een echte democratie?
Column Dries van Agt, 18 juli 2011
Pleitbezorgers voor de staat Israël pogen tegen de toenemende kritiek in de wereld op zijn wangedrag beschutting te zoeken in de stelling dat die staat de enige democratie zou zijn in het Midden-Oosten (MO), een model voor de ganse regio. Die stelling is volstrekt onjuist. 
Regeren met de PVV?
Column Dries van Agt, 22 september 2010
Al weken lang zijn de fractievoorzitters in de Tweede Kamer van VVD en CDA in onderhandeling met hun PVV-collega over de vorming van een twee-partijen kabinet dat door Wilders en de zijnen zal worden gedoogd.
Weet u wat die bandieten uitspoken met de Palestijnen?
Gastcolumn van Hajo Meyer, 8 oktober 2009
Het langverwachte boek van Dries van Agt over het Israëlisch-Palestijnse conflict is begin september verschenen. Dat dit boek intussen als derde druk over de toonbanken vliegt, zal de geharnaste Israël-apologeten die ons land telt niet blij maken.
60 Hema-kaarsen voor Gaza
Gastcolumn van Jaap Hamburger, 22 mei 2009
Van het collectieve lijden van Gaza hebben we op 8 maart kennis kunnen nemen in de indringende Zembla-uitzending Geen geld voor Gaza.
Erger dan het bombardement van Rotterdam
Gastcolumn ds. Johan M. Snoek, 20 februari 2009
Op 10 mei 1940 werd Nederland overvallen door Duitsland. Op 14 mei bombardeerden Duitse vliegtuigen onze stad, Rotterdam. De hele binnenstad werd weggevaagd. Er vielen 814 doden. Die gebeurtenis staat gegrift in het collectieve geheugen van de Rotterdammers en van Nederland.
Op de Palestijnse Mount Everest
Gastcolumn ds. Henri Veldhuis, 13 december 2008
Je hebt soms maar één plaats nodig om genoeg weten. Onlangs was ik met Dries van Agt op zo’n plaats: Har Gilo, een berg vlak bij Bethlehem. Omdat het de hoogste berg is van de omgeving, noemen ze hem ook wel ‘Mount Everest’.
Weg met de zionistische meetlat!
Een andere joodse les Gastcolumn Jaap Hamburger, 31 augustus 2008
Onlangs was ik op twee weblogs betrokken in een woordenwisseling met een belijdend ‘zioniste’, die Een Ander Joods Geluid en mij als ‘anti-zionistisch’ wenste weg te zetten. Een onderscheid waar ik nooit zo over had nagedacht, maar nu moest ik wel.
Israël 60 jaar
Column Dries van Agt, 30 mei 2008
Israël bestaat deze maand 60 jaar. Uit Amerika en Europa klinkt klaterend applaus. Nederland laat zich hierbij allerminst onbetuigd. In de Israël Nieuwsbrief van het CIDI, gedateerd 7 mei, staat een speciale invitatie van premier Balkenende.
Gaza vergaat, Nederland slaapt
Column Dries van Agt, 18 februari 2008
Onze minister voor Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders heeft de Israëlische blokkade van de Gazastrook veroordeeld als het collectief straffen van de Palestijnse burgerbevolking. Maar onze minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen schuwt zulke bewoordingen, blijkbaar uit vrees Israël te betichten van een zwaar vergrijp tegen het internationale humanitaire recht.
ALARM!
Column Dries van Agt, 15 januari 2008
Heel onlangs, op 2 december j.l., heeft opnieuw een gezaghebbende stem zich verheven tegen het schrijnende onrecht dat de Palestijnen in de bezette gebieden te verduren hebben en de hartverscheurende nood waarin zij verkeren.
Benoem Israëls wandaden
Volkskrant, Forum, 10 december 2007
Mijn eerste column, die op 10 december 2007 als opinieartikel in de Volkskrant is verschenen. 10 december is de Dag van de Rechten van de Mens en de datum waarop mijn website is gelanceerd.